1/ Hỏi: Xin chào luật sư, em đang làm hợp đồng cho một cơ sở sản xuất ở Hà Nội nhưng hợp đồng  của em chỉ ký 6 tháng/ lần. Lần trước ký thì em không có phụ cấp xăng xe và ăn trưa , nhưng mới đây em được ký hợp đồng có thêm tiền xăng và ăn trưa. Như vậy em có bị tính đóng BHXH cả số phụ cấp này không, hiện em cũng không biết sắp tới em có bị cắt phụ cấp không…?” (Nguyễn Minh Tuân ở Phú Thọ)
Trả lời: Khoản 3 Điều 30 Thông tư 59/2015/TT-BLĐTBXH  quyđịnh:
“3. Tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc không bao gồm các khoản chế độ và phúc lợi khác, như tiền thưởng theo quy định tại Điều 103 của Bộ luật lao động, tiền thưởng sáng kiến; tiền ăn giữa ca; các khoản hỗ trợ xăng xe, điện thoại, đi lại, tiền nhà ở, tiền giữ trẻ, nuôi con nhỏ; hỗ trợ khi người lao động có thân nhân bị chết, người lao động có người thân kết hôn, sinh nhật của người lao động, trợ cấp cho người lao động gặp hoàn cảnh khó khăn khi bị tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và các khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo khoản 11 Điều 4 của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP ngày 12 tháng 01 năm 2015 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số nội dung của Bộ luật lao động”.
Như vậy, tiền xăng thuộc các khoản chế độ và phúc lợi khác, không bao gồm trong tiền lương tháng đóng bảo hiểm xã hội bắt buộc. Còn nếu tiền ăn trưa được coi là khoản hỗ trợ, trợ cấp khác ghi thành mục riêng trong hợp đồng lao động theo khoản 11 Điều 4 của Nghị định số 05/2015/NĐ-CP thì cũng không được bao gồm trong tiền lương đóng BHXH bắt buộc.

2/ Hỏi: "Doanh nghiệp tôi đang làm có chế độ đóng BHXH, bảo hiểm trợ cấp thất nghiệp cho người lao động, song tôi không muốn đóng BHXH theo doanh nghiệp, như vậy thì tôi có phải bắt buộc đóng BHXH không và nếu tham gia đóng bảo hiểm một thời gian nhưng sau đó dừng lại thì tôi có được truy lĩnh số tiền bảo hiểm đã đóng không… tôi xin cảm ơn" (Lê Quân- Cầu giấy, Hà Nội)
Trả lời: Bạn không trình bày rõ loại hình, chế độ bảo hiểm xã hội mà doanh nghiệp bạn phải tham gia. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp của bạn tham gia hình thức bảo hiểm xã hội bắt buộc và bạn thuộc đối tượng tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc theo chế độ tiền lương do người sử dụng lao động quyết định thì bạn bắt buộc phải đóng BHXH theo tỷ lệ phần trăm quy định trong Quyết định số 959/QĐ-BHXH ngày 09/9/2015 ban hành quy định về quản lý thu BHXH, BHYT, BHTN; quản lý sổ BHXH, thẻ BHYT.
Bảo hiểm xã hội vừa mang tính tự nguyện nhưng cũng mang tính bắt buộc để đảm bảo an sinh xã hội nên doanh nghiệp buộc phải đóng và yêu cầu người lao động tương tự.
Về việc truy lĩnh, theo quy định hiện hành sau 01 năm bạn không tham gia thì có quyền yêu cầu giải quyết 01 lần theo quy định cứ 01 năm làm việc sẽ được tính 1.5 tháng lương cơ bản theo luật cũ và 02 tháng theo luật bảo hiểm 2014.
                                                    Luật sư Nguyễn Quang Ngọc

                                                            Công ty luật Vietsky