Do nhu cầu nhà thuê trọ tăng cao, vài năm trở lại đây, loại hình cho thuê "hộp ngủ" (sleep box) ra đời. Để tận dụng kinh doanh, thu được thật nhiều tiền hơn so với việc kinh doanh các loại phòng trọ thông thường, nhiều chủ cơ sở đã thiết kế những "hộp ngủ" chỉ rộng chừng 2-3m2 vừa khít, đủ chỗ nằm ngủ cho một người. Những "hộp ngủ" này đều không đảm bảo công tác an toàn về phòng cháy chữa cháy.

Thống kê của Sở Xây dựng TP HCM, hiện thành phố có 67 nhà ở riêng lẻ đã bị các tổ chức, cá nhân thay đổi công năng thành điểm kinh doanh “hộp ngủ”. Kiểm tra 58 điểm cho thuê “hộp ngủ” thì đã có 2.165 hộp ngủ.

Tính bình quân có hơn 37 hộp ngủ bên trong mỗi cơ sở. Thực tế con số này sẽ còn cao hơn do 9 điểm còn lại không tiến hành kiểm tra được vì người đứng đầu cơ sở đóng cửa. Do thay đổi công năng từ nhà ở riêng lẻ (không thuộc đối tượng nghiệm thu về phòng cháy chữa cháy) thành các “hộp ngủ” nên các điểm cho thuê “hộp ngủ” này chưa được thẩm duyệt phòng cháy chữa cháy.

Qua công tác kiểm tra, hầu hết các cơ sở này đều không đảm bảo an toàn phòng chống cháy nổ, thoát nạn. Hầu hết dịch vụ “hộp ngủ” đều được xây dựng, lắp ráp theo mô hình giá gỗ hoặc sắt thép với các ô liền kề nằm đối diện và chống lên nhau.

Diện tích mỗi ô chỉ từ 2 đến 3 m2, đủ cho 1 người ở bên trong. Giá của mỗi ô này cũng không hề rẻ, dao động từ 1,8 đến 2,2 triệu đồng/ tháng, tùy vào khu vực. Vì lợi nhuận, chủ cơ sở thường tận dụng tối đa diện tích của căn phòng mà cho lắp đặt được càng nhiều hộp ngủ càng tốt.

Cơ sở này nằm trên đường Nguyễn Thiện Thuật, phường 14, quận Bình Thạnh, TP HCM là 1 điển hình. Căn nhà 1 trệt, 4 lầu với không gian kín mít, nhưng chủ cơ sở đã cho xây dựng 2 dãy, mỗi dãy có 2 tầng hộp đối diện nhau, chỉ để khe nhỏ ở giữa làm lối đi chung.

Tổng số “hộp ngủ” tại đây là 125, mỗi tầng lầu ngăn ra từ 25 đến 30 hộp. Đoàn kiểm tra do Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ Công an thành phố HCM cùng đại diện Sở Xây dựng, Ủy ban nhân dân quận… đã kiểm tra và phát hiện những vi phạm nghiêm trọng về an toàn phòng cháy chữa cháy. Lập tức Đoàn yêu cầu cơ sở ngừng hoạt động.

Đại tá Huỳnh Ngọc Quan, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát PCCC và CNCH, Công an TP.HCM: “Điều kiện về an toàn PCCC thì phải nói là vi phạm rất nghiêm trọng. Về lối thoát nạn, số lượng thoát nạn không đủ. Hành lang thoát nạn thì quá hẹp, chiều dài ra đến điểm thoát nạn là quá xa, cầu thang thì thông từ dưới hầm để xe lên. Đây là một nguy cơ phải nói rằng quá nguy hiểm”.

Qua các đợt kiểm tra, cơ quan chức năng đã chỉ ra các sai phạm, thiếu sót khá phổ biến tại những điểm cho thuê hộp ngủ: Không trang bị đầy đủ trang thiết bị báo cháy tự động, bình chữa cháy hoặc có nhưng không đảm bảo. Không tập huấn kỹ năng chữa cháy và thoát hiểm an toàn cho cư dân; không lập đội chữa cháy cơ sở hoặc có đội chữa cháy cơ sở nhưng không thành thạo sử dụng thiết bị chữa cháy, lối thoát hiểm không đủ rộng hoặc bị cản trở, cầu thang bộ để hở từ khu vực để xe lên các tầng trên…Đáng nói, bản thân người thuê ở hiểu rõ cơ sở không đảm bảo an toàn cháy nổ, nhưng trước nhu cầu gần trường học, nơi làm việc vẫn có nhiều bạn trẻ thuê ở.

Người thuê: “Thứ nhất là em ở một mình, mà ở một mình thì không đủ tiền thuê ở những chỗ rộng hơn do không đủ tài chính. Em cũng khảo sát trước rồi, chỗ nào nó hỗ trợ được cho em về giá và cũng gần trường”.

Ông Đỗ Thanh Tuấn, Giám đốc dự án, Công TNHH Dịch vụ Kỹ thuật Đại Tín – Datico: "Các cơ sở nhà trọ dạng hộp ngủ trước khi đưa vào hoạt động phải xin phép xây dựng và đăng ký hoạt động với các cơ quan quản lý. Chủ cơ sở phải được cơ quan quản lý về PCCC phê duyệt các điều kiện về an toàn PCCC. Nếu không, các cơ sở này phải ngưng hoạt động để đảm bảo an toàn, ngăn ngừa những sự cố đáng tiếc có thể xảy ra”.

Với các lỗi phổ biến trên, cơ quan chức năng đã tạm đình chỉ cơ sở và yêu cầu chủ cơ sở phải có hướng khắc phục, trang bị và nâng cấp hệ thống phòng cháy chữa cháy.

Tới đây, Công an TPHCM sẽ tổng hợp, đánh giá những tồn tại, vi phạm, bất cập, khó khăn liên quan đến thực trạng của từng trường hợp nhà cho thuê, đặc biệt là nhà ở riêng lẻ phát sinh hộp ngủ. Sau đó, Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn, cứu hộ sẽ tham mưu, đề xuất ban hành, sửa đổi, bổ sung các quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật với loại hình đặc thù và các văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện chức năng quản lý Nhà nước theo thẩm quyền.