Ngày 25/6/2018, anh Dương Văn Thạch, ở thôn Địa Cát, xã Vi Hương, huyện Bạch Thông cùng với 3 người khác trú tại xã Nhạn Môn, huyện Pác Nặm sang Trung Quốc lao động. Vượt biên bằng đường mòn sang Trung Quốc, cả nhóm được làm việc tại một xưởng sản xuất bát đĩa. Theo thỏa thuận với chủ cơ sở này, tiền công mỗi người khoảng từ 2000 đến 2400 nhân dân tệ một tháng. Nhưng chủ không trả lương theo tháng, mà để dồn và giữ lại. Làm được khoảng 3 tháng, Thạch và 1 người bạn bị cơ quan Công an phía bên Trung Quốc bắt với lý do không có giấy tờ xuất nhập cảnh. Sau 64 ngày bị bắt giam Thạch được trao trả về Việt Nam.

Bị đối xử tệ bạc, lao động cực nhọc trong những môi trường độc hại, thậm chí còn suýt bị bán làm vợ 1 người đàn ông bản địa, Bà Gương, sinh năm 1966, trú tại thôn Đon Quản, xã Vũ Muộn, huyện Bạch Thông nhận ra bộ mặt thật sau những hào quang mà người phụ nữ cùng thôn vẽ ra về cuộc sống đổi đời nơi đất khách. Sau khi phải nộp lệ phí 1,2 triệu đồng để được đưa sang Trung Quốc bằng đường tiểu ngạch bà được đưa vào làm việc tại rất nhiều cơ sở khác nhau mà không phải là 1 công việc cụ thể nào và không được trả tiền công. May mắn liên lạc được với người thân, gia đình đã vay mượn  số tiền 25 triệu đồng để lo chi phí và làm thủ tục đưa bà về.

Trong số rất nhiều người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê không phải ai cũng may mắn được trở về với gia đình sau chuỗi ngày lao động cực khổ tại đất khách quê người. Trên thực tế, có không ít người phải bỏ mạng tại đây.

Câu chuyện xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc làm thuê không chỉ xảy ra ở địa bàn tỉnh Bắc Kạn mà hầu hết nhiều tỉnh thành khu vực phía Bắc, khi Trung Quốc bước vào mùa vụ, nhu cầu lao động tăng cao, người dân Việt Nam lại đang vụ nông nhàn đã nghe cò mồi hoặc tự tìm cách sang Trung Quốc lao động làm thuê “chui” và coi đây là cơ hội đổi đời vẫn đang là một bài toán chưa có lời giải. Tiền mất, tật mang là kết quả mà ai cũng dễ nhận thấy, vậy mà họ vẫn đánh cược số phận của mình để phải gánh chịu những hệ lụy khôn lường./.