Tại ngõ 85, phố Xuân Thủy, Cầu Giấy Hà Nội, khoảng mấy tháng trước, cột điện trở thành nơi tập kết rác thải thường xuyên. Người dân sống gần những cột điện này nhiều khi phải lách qua rác để vào nhà. Thế nhưng, chuyện thay đổi nhanh chóng sau 2 ngày. Khi một người dân nảy ra sáng kiến treo ảnh những người đổ rác bừa bãi trên cột điện ngay chỗ rác bị đổ trộm.

Câu chuyện về sáng kiến thú vị này đã lập tức được cư dân mạng lan truyền nhanh chóng vì không ngờ hành động nhỏ đã đem lại kết quả lớn, giải quyết vấn đề tưởng chừng như nan giải.

Nhiều người cho rằng, cách làm trên thật ra vừa đơn giản, nhưng lại cũng rất truyền thống. Đó chính là cách mà người xưa vẫn hay làm: Thị uy làm gương. Nhưng sự thị uy trong trường hợp này thậm chí còn nhân văn hơn khi người vi phạm chỉ bị treo ảnh từ đằng sau lưng, chứ không phải ảnh rõ mặt. Hành động nhỏ vừa giúp giữ thể diện cho người vi phạm, lại vừa giúp họ tự biết để điều chỉnh hành vi của bản thân.

Thực tế, trong vô vàn cách phạt, người Việt Nam xem chừng vẫn trọng danh dự. Nên chuyện bị bêu tên, bêu mặt chắc chắn không dễ chịu gì. Đặc biệt khi việc bêu tên bêu mặt được thực hiện trước những người mình quen biết. Từ tâm lý này, nhiều cư dân mạng cho rằng, có lẽ nên áp dụng cách thức tương tự đối với những vấn nạn khác.

Tuy nhiên, quay trở lại với câu chuyện đổ rác, ở một góc tối khác, cư dân mạng cũng phát hiện ra rằng, khuất xa khỏi tầm ghi nhận của camera, gần cột điện vẫn bị gom rác, một địa điểm tập kết tương tự lại xuất hiện. Có vẻ như rác đã bị chuyển từ chỗ có camera sang chỗ không có camera. Điều này thực sự gây ngán ngẩm cho người dân.

Sạch nhà nhưng cũng cần sạch phố. Sáng kiến trên rõ ràng là hay và phát huy tác dụng tốt. Nhưng nhìn đi cũng phải nhìn lại. Nếu trong một xã hội mà người dân chỉ làm việc tốt vì sợ, thay vì mong muốn việc tốt đó cải thiện cuộc sống của mình, thì ngay khi nỗi sợ qua đi, liệu việc tốt có còn được thực hiện? Nên chăng mỗi người dân tự điều chỉnh nhận thức, hành vi của mình, để câu chuyện sạch nhà đẹp phố là nét văn hóa chung của người dân thủ đô nói riêng và cả nước nói chung. Bởi suy cho cùng, ai là người hưởng lợi khi môi trường sạch đẹp nếu không phải là chính những người dân sống trong môi trường đó.