Và với người dân, khi căn nhà mà họ mất rất nhiều năm để tích luỹ lại không đảm bảo an toàn, lẽ dĩ nhiên, họ có lý khi bức xúc với những chủ đầu tư “bánh vẽ”, đặt họ vào tình thế mất tất cả, khi mà nguy cô cháy nổ tại các khu chung cư sai thiết kế.

Tại nhà gửi xe của 1 khu chung cư nằm ở ngoại thành Hà Nội. Những vết tích trên tường là hệ quả của việc người dân phát hiện chủ đầu tư thay vì xây nhà gửi xe lại chia lô làm kios bán hàng. Với sự phản ứng kịch liệt của cư dân, chủ đầu tư buộc phải trả lại diện tích nhà gửi xe cho chung cư.

Dẫu vậy, nỗ lực đó không thể ngăn chặn hết những sai phạm của chủ đầu tư.

Đã có 2 năm chuyển về chung cư này sinh sống, nhưng những hộ dân như anh Thắng vẫn đang gánh chịu những hệ quả từ những sai phạm trong xây dựng. Theo anh chia sẻ, ban đầu, trong hồ sơ bàn giao dự án, chủ đầu tư cam kết không gian tầng 1 phục vụ sinh hoạt chung và nhà gửi xe tuy nhiên thực tế, chủ đầu tư đã biến diện tích tầng 1 thành kios cho thuê. Điều này đồng nghĩa khu chung cư anh đang ở xây dựng sai thiết kế, ảnh hưởng nghiêm trọng đến an toàn phòng cháy chữa cháy cũng như căn chung cư vợ chồng anh tích góp chưa có sổ hồng.

Mặc dù đã có những văn bản yêu cầu cưỡng chế, tạm dừng kinh doanh với các hộ dưới tầng 1 của chính quyền thành phố nhưng hiện tại vẫn chưa có gì thay đổi. Việc xây dựng sai thiết kế này đồng nghĩa với gia đình chúng tôi gặp nguy hiểm khi hệ thống pccc thay đổi và cũng rất khó để hành trình gia đình tôi lấy được sổ hồng.

Thời điểm ghi nhận những kios ở tầng 1 vẫn hoạt động bình thường, cho thấy chủ đầu tư vẫn thờ ơ với an toàn của cư dân của mình.

Đối với các khu chung cư, nếu điện, nước là vấn đề người dân có thể tham gia giám sát trong quá trình sử dụng thì PCCC lại trở thành vấn đề các chủ đầu tư thường thiếu minh bạch khi người dân thường không được tiếp cận với hồ sơ nghiệm thu pccc và chỉ đến khi có hoả hoạn thì mới biết những hệ thống này có hay không hoạt động được. Bởi vậy không ít chủ đầu tư đã “lùa” dân về sống khi những hệ thống này chưa hoàn thiện, thậm chí là có vấn đề.

Tại hầm gửi xe của 1 khu chung cư khác. Với đặc tính tập trung lượng phương tiện lớn ở trong 1 không gian tương đối kín, hầm gửi xe bản chất đã tiềm ẩn nhiều nguy cơ cháy nổ cao. Tuy nhiên, tại khu chung cư này, chủ đầu tư lựa chọn để trạm điện, máy biến áp và các phòng kỹ thuật liên quan ở tầng hầm.

Bằng chứng là hơn 1 năm trước, đã có vụ chập điện xảy ra ở đây gây cháy. Rất may sự cố được phát hiện kịp thời và chưa gây ra thiệt hại, nhưng chính người dân đã phải tự huy động căng xích trước cửa khu vực kỹ thuật, tránh xe cộ đỗ gần, để bảo vệ chính mình.

Tại 1 con đường nội khu chung cư, người dân cũng cho hay con đường quá hẹp khiến xe thang và xe nước không thể tiếp cận được 1 vụ cháy khác đã từng xảy ra ở chung cư.

Chị Vũ Thị Thanh Ngân, Đại diện Ban quản trị toà nhà Capital Garden: Chúng tôi ở đây đã nhiều lần kiến nghị, làm đơn gửi các cơ quan chính quyền địa phương nhưng đến giờ chúng tôi vẫn không nhận được câu trả lời thích đáng về vấn đề này. Điều này khiến chúng tôi vô cùng bức xúc khi việc pccc bị coi nhẹ.

Gần 4 năm nay, hàng ngàn hộ dân sinh sống tại chung cư ngõ 102 Trường Chinh, quận Đống Đa, Hà Nội chịu cảnh chuyển về đây sinh sống và phát hiện ra vô số sai phạm trong xây dựng của chủ đầu tư. Theo bản vẽ thiết kế toà nhà được đại diện cư dân cung cấp và so sánh với hiện trạng, chủ đầu tư đã biến một loại tầng siêu thị, cây xanh và tầng kỹ thuật thành căn hộ.

Tại tầng 3A, vốn trong thiết kế là tầng kỹ thuật của toà nhà, đã được thiết kế lại thành khoảng 10 căn chung cư bán cho người dân. Để sở hữu 1 căn chung cư nội thành Hà Nội như ở đây, người mua phải bỏ ra số tiền không nhỏ, giao động từ 4 đến 6 tỷ, nhưng nay, nó không chắc còn là tài sản của họ khi nằm ở tầng xây dựng vi phạm. Đối với nhiều người đây là công sức cả đời cống hiến của họ.

Theo bác Liên sinh sống tại khu chung cư: Vợ chồng chúng tôi là những người công chức bình thường. Nay đã 70 tuổi rồi mới gom góp mua được căn nhà nhưng nó không khiến chúng tôi an toàn khi mà hệ thống PCCC ở đây vẫn chưa hoàn thiện. Chúng tôi lo lắm, mua căn thấp tầng để ann toàn mà nay nếu có hoả hoạn, còi chuông không báo thì những người già như chúng tôi thoát nạn kiểu gì.

Chị Trang bày tỏ: Sống ở đây đúng là 1 trải nghiệm kinh khủng với chúng tôi. Ở đây đã từng xảy ra hoả hoạn, người dân chúng tôi khi đó hoàn toàn không hề hay biết khi chuông báo động không báo, báo khói không báo, ban quản lý toà nhà không báo và chỉ khi nghe thấy tiếng nổ lớn, tiếng còi xe cứu hoả chúng tôi mới biết thì đây không phải là cuộc sống an toàn.

Xây dựng trái với thiết kế ban đầu gây ảnh hưởng công tác PCCC nói chung là hiện trạng không mới tại các khu chung cư. Lý do là bởi những quy định xử phạt hiện tại đối với những vi phạm PCCC mới dừng lại ở xử phạt hành chính với mức xử phạt thấp hơn rất nhiều những lợi ích mà chủ đầu tư đạt được khi thi công sai thiết kế.

Với dự án ở quận Nam Từ Liêm, mặc dù UBND quận Nam Từ Liêm đã có quyết định đình chỉ hoạt động kinh doanh đối với khu vực kinh doanh tầng 1 từ tháng 6/2019, nhưng đến nay, hoạt động kinh doanh vẫn diễn ra bình thường. Với dự án ngõ 102 Trường Chinh, thuộc quận Đống Đa, Hà Nội, hoạt động xử phạt hành chính diễn ra từ tháng 1 năm 2018 và đến nay chưa hề được khắc phục.

Với người dân, khi căn nhà mà họ mất rất nhiều năm để tích luỹ lại không đảm bảo an toàn, lẽ dĩ nhiên, họ có lý khi bức xúc với những chủ đầu tư “bánh vẽ”, đặt họ vào tình thế mất tất cả.

Ở một khía cạnh khác, khi mà quỹ đất đang dần eo hẹp, đồng nghĩa chung cư sẽ là xu thế tất yếu ở các đô thị lớn, đòi hỏi một chế tài cứng rắn hơn để bảo vệ người dân sinh sống an toàn, để không còn những “Carina” thứ 2, thứ 3, đã từng cướp đi sinh mạng của 13 người trong vụ cháy năm 2018.