Công khai thông tin về chính sách, công khai danh sách những người được thụ hưởng ở từng khu dân cư, đó là một trong những yêu cầu bắt buộc khi thực hiện gói an sinh xã hội 62.000 tỷ. Tại phường Hàng Bột, quận Đống Đa, TP Hà Nội, việc thực hiện công khai đã giúp người dân được biết, được hiểu, được giám sát và phản hồi khi có vướng mắc để các ban ngành kịp thời kiểm tra, điều chỉnh.

Trước đó, từ khâu rà soát, lập danh sách, để hạn chế tối đa việc trục lợi và vi phạm trong thực hiện chính sách, cả hệ thống chính trị cũng đã được huy động vào cuộc. Tại các địa phương, các tổ công tác đã được thành lập nhằm phát huy vai trò tham gia và giám sát của Mặt trận tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị, xã hội các cấp. Trong đó, quan trọng nhất là vai trò của cấp cơ sở.

Từ 1/5, Bộ Lao động Thương binh và Xã hội cũng đã đưa tổng đài 111 vào hoạt động nhằm tiếp nhận giải đáp thắc mắc cũng như các phản ánh, khiếu nại, tố cáo của người dân về thực hiện chính sách hỗ trợ an sinh xã hội. Có thể thấy, người dân được tạo điều kiện để giám sát, tham gia đóng góp ý kiến. Và nếu các quy trình đều được làm chặt chẽ, đảm bảo đúng, đủ theo quy định thì sẽ không có trường hợp nào bị bỏ lọt trong khi những người không đúng diện lại được hưởng chính sách.

Không chỉ có tình trạng đưa tên người nhà của lãnh đạo xã vào danh sách hộ cận nghèo xảy ra ở tỉnh Thanh Hóa, qua công tác theo dõi, kiểm tra, Bộ Lao động, Thương binh và xã hội đã phát hiện một số tình trạng như bệnh thành tích, vận động người dân ký vào đơn tự nguyện không nhận hỗ trợ; hay có địa phương chi trả thiếu tiền hỗ trợ cho người nghèo.

Các sai phạm này cần được xử lý nghiêm minh. Không những thế, theo trao đổi của các chuyên gia, với tinh thần “chống dịch như chống giặc” như hiện nay, cần có những chế tài mạnh mẽ, nghiêm khắc hơn với những sai phạm này để mang tính răn đe. Đặc biệt là trong thời gian tới khi thực hiện việc hỗ trợ với nhóm lao động tự do, lao động mất việc – vốn khó xác định đối tượng, rất có thể xảy ra nhiều sai sót, vi phạm.

Tuy nhiên, cũng có thể thấy, từ khi triển khai gói hỗ trợ an sinh xã hội, nhiều địa phương cũng đã có những cách làm hay, sáng tạo để rà soát đúng đối tượng và không trùng lặp để gói hỗ trợ nhanh chóng đến đúng người gặp khó. Ở không ít nơi, nhiều tấm gương sáng, tự nguyện nhường phần hỗ trợ cho người khác khó khăn hơn cũng đã xuất hiện. Những điều này đã góp phần giúp gói hỗ trợ nhân văn này càng thêm ý nghĩa.

“Một miếng khi đói bằng một gói khi no”, mới đây nhất, theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, người nghèo và các đối tượng chính sách sẽ được hỗ trợ thêm 14.400 tỷ đồng trong năm nay dưới hình thức cho vay ưu đãi thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội. Nhiều chương trình, chính sách hỗ trợ cho người dân và doanh nghiệp trước khó khăn của dịch bệnh COVID-19 đang và sắp được triển khai. Trên nguyên tắc công khai, minh bạch, sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị sẽ là yếu tố quan trọng để các chính sách này thực hiện được mục tiêu như đã đề ra.