Cái chết của tướng Qasem Soleimani được đánh, có khả năng gây ra những hệ lụy không thể lường trước đối với khu vực Trung Đông và cả thế giới. Liệu rằng vụ tấn công trên có phải mồi lửa châm thùng thuốc súng Trung Đông hay không? Và Mỹ có mục đích gì trong vụ việc lần này?

Chuyên gia bình luận quốc tế Nguyễn Quang Khai, nguyên Đại sứ Việt Nam tại khu vực Trung Đông sẽ đưa ra những phân tích cụ thể và chuyên sâu.

Mỹ không kích khiến tư lệnh hàng đầu của Iran thiệt mạng

Căng thẳng giữa Mỹ và Iran dường như lên tới đỉnh điểm, sau khi Mỹ giết chết tướng Qassem Soleimani, chỉ huy lực lượng tinh nhuệ Quds của nước Cộng hòa Hồi giáo, trong một cuộc không kích nhằm vào sân bay quốc tế Baghdad. Chịu chung số phận với ông Soleimani còn có phó chỉ huy Lực lượng Động viên nhân dân (PMF), một nhóm dân quân được Iran hậu thuẫn.

Tướng Soleimani được mệnh danh là người có mặt ở bất cứ nơi đâu Iran có hoạt động. Soleimani được xem là người hùng cách mạng ở Iran. Do đó, trong bối cảnh tình hình chính trị - xã hội của nước này cũng đang bất ổn, nhà cầm quyền có thể dùng cái chết của Soleimani để hành động.

Trong khi đó, Thủ tướng Iraq cho rằng đây là một sự vi phạm trắng trợn chủ quyền của Iraq, gây leo thang nguy hiểm, chiến tàn khốc ở Iraq, khu vực và thế giới.

Tuyên bố chính thức của Bộ Ngoại giao Syria khẳng định Mỹ phải chịu trách nhiệm đối với sự bất ổn ở Iraq, trong bối cảnh các chính sách của nước này đang gây ra căng thẳng và thúc đẩy xung đột ở các quốc gia trong khu vực.

Các nhà lãnh đạo châu Âu cho rằng vụ không kích của Mỹ khiến Tướng Soleimani thiệt mạng có nguy cơ "đổ thêm dầu" vào "chảo lửa" Trung Đông. Tổng Thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres bày tỏ quan ngại sâu sắc về tình hình leo thang căng thẳng ở Trung Đông hiện nay.

Vụ không kích giết chết tướng Soleimani diễn ra trong bối cảnh căng thẳng Mỹ - Iran đang ở mức cao sau hàng loạt sự cố ở Vùng Vịnh như bắt tàu dầu, tập kích nhà máy dầu Arab Saudi, bắn rơi UAV trinh sát Mỹ trên eo biển Hormuz và mới đây nhất là vụ tấn công đại sứ quán Mỹ tại Iraq. Liệu đây có thể là "giọt nước tràn ly" làm bùng phát xung đột quân sự trực diện giữa hai nước?

Cuộc tấn công xảy ra sau khi hàng nghìn người biểu tình phá tường, xông vào Đại sứ quán Mỹ ở Baghdad nhằm phản đối Mỹ không kích các vị trí của nhóm vũ trang Kataib Hezbollah được coi là “cánh tay phải” của Iran, trên lãnh thổ Iraq và Syria cuối tuần trước khiến 25 tay súng thiệt mạng, 51 người bị thương.

Ngay sau vụ việc, Bộ Quốc phòng Mỹ liên tục phát đi những lời cảnh báo tới Iran, cáo buộc nước này xúi giục và tổ chức cuộc tấn công nhắm vào sứ quán ở Baghdad.

Sau vụ tấn công đại sứ quán Mỹ ở Iraq, 750 binh sĩ Mỹ được điều gấp tới Kuwait, đây là lực lượng trực chiến sẽ lên đường đến Iraq nếu tình hình tiếp tục xấu đi. 3.000 lính cũng trong trạng thái triển khai đến Trung Đông nếu cần thiết.

Và trong sáng ngày 04/1, Mỹ đã tiến hành một vụ không kích nhằm vào một đoàn xe ở phía Bắc của thủ đô Baghdad, khiến 6 người chết và nhiều người bị thương. Danh tính các nạn nhân vẫn chưa được công bố.

Trong khi đó, quân đội Iran đã triển khai các máy bay chiến đấu F-14 tới các khu vực biên giới nước này.

Trong chiến lược quốc phòng giai đoạn 2018 đến 2023, Bộ Quốc phòng Mỹ đã dự đoán “sự quay trở lại của cuộc cạnh tranh chiến lược lâu dài” giữa các quốc gia sau một thời gian im ắng. Tuy nhiên, cuộc chiến Iraq năm 2003 với hàng trăm người thiệt mạng, hàng tỉ đô la bị tiêu tốn, cùng sự trỗi dậy của IS hẳn khiến Mỹ chưa thể quên được cái giá phải trả của Chiến tranh. Và nếu cuộc chiến giữa Mỹ và Iran xảy ra, với khí tài và tiềm lực của Iran, hậu quả để lại chắc chắn sẽ thảm khốc hơn nhiều.