(ANTV) - Ô nhiễm đại dương do rác thải, chủ yếu là rác thải nhựa, được xem là thách thức môi trường lớn thứ 2 thế giới, sau biến đổi khí hậu. Vấn nạn này đang ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe của các loài sinh vật biển. Vì vậy, nhiều tổ chức cũng như chính quyền các nước trên thế giới đang chung tay đề đề xuất các sáng kiến và tham gia các cơ chế hợp tác toàn cầu, khu vực nhằm giải quyết vấn đề này.
Cô Emily Penn là nhà đồng sáng lập ra Hành trình đi biển dành riêng cho phụ nữ có tên là eXXpedition. Họ đang chuẩn bị cho chuyến đi vòng quanh trái đất, băng qua 4 đại dương, những nơi đang chứa hàng tấn rác thải.
Cô cùng nhóm của mình tiến hành thu thập mẫu vật tại mỗi nơi đi qua để phân tích, tìm kiếm nguồn gốc của các loại rác thải trôi nổi trên biển.
Cô Emily Penn nói: Chúng ta đều biết rằng có rất nhiều rác thải trôi nổi ngoài đại dương kia. Nhưng khó để biết được chúng đến từ đâu và tồn tại ở đó bao nhiêu lâu.
Cô Emily dự kiến cũng sẽ làm việc với các cộng đồng và chính quyền một số nơi họ đi qua về vấn đề rác thải nhựa cũng như thực hiện khảo sát tại các bờ biển.
Trong khi con thuyền eXXpedition của nhóm cô Emily hướng tới các biện pháp dài hạn, đó là đi tìm nguyên nhân gây ra tình trạng ô nhiễm rác thải nhựa thì nhiều nhà nghiên cứu đang tìm cách dọn dẹp rác thải trong đại dương. Mới đây, dự án mang tên Ocean Cleanup vừa công bố thử nghiệm thành công thiết bị giúp dọn rác được điều khiển từ xa. Thông qua hệ thống dùng một thiết kế hình chữ U có tên gọi Wilson.
Anh Boyan Slat, người sáng lập dự án Ocean Cleanup cho biết: Sau hơn 7 năm hoạt động, đây là năm đầu tiên thiết kế hoạt động hoàn hảo nhất, có thể đương đầu với những con sóng cao, và dự kiến sẽ phát triển trong những năm tới.
Với mẫu mới nhất, nhà thiết kế đã thêm vào chiếc dù bay giúp điều chỉnh tốc độ nhanh chậm của hệ thống, giúp hoạt động linh hoạt hơn. Nhóm cũng đặt thêm một tấm màn, giúp hạn chế rác thoát ngược ra ngoài. Theo công ty, thiết kế hiện nay ngoài giúp thu gom những rác thải cỡ lớn, còn thu được những loại rác có kích thước nhỏ đến khoảng 1mm.
Anh Laurent Lebreton, phụ trách nhóm nghiên cứu thuộc dự án Ocean Cleanup cho biết thêm: Thời điểm hiện tại, chúng ta chưa thể kết luận được rằng rác thải nhựa sẽ tồn tại bao lâu trong lòng đại dương. Mỗi năm có khoảng 7 triệu tấn rác thải nhựa được thải ra đại dương tuy nhiên chỉ có khoảng vài trăm nghìn trôi nổi trên bề mặt, thách thức là tảng băng chìm."
Tổng kinh phí thực hiện dự án này cho đến nay ước tính lên đến 20 triệu USD và chắc hẳn sẽ còn gia tăng cho đến khi Wilson có thể hoạt động hoàn hảo. Ocean Cleanup hi vọng sẽ thu gom được 50 tấn rác vào tháng 4-2029 và dọn sạch 90% rác biển của thế giới tới năm 2040.
Anh Reijnder de Feijter - Kỹ sư dự án Ocean Cleanup lưu ý: Chúng ta nghĩ rằng sự tàn phá của các loại nhựa đối với môi trường là như nhau nhưng thực tế lại không phải như vậy. Đến thời điểm này chúng tôi tự hào có thể khẳng định dự án này đã có thể xử lý được rất nhiều loại nhựa trong đại dương.
Ít nhất 50 quốc gia trên toàn thế giới hiện đang có những sáng kiến thiết thực nhằm giảm tình trạng ô nhiễm nhựa.. Liên minh châu Âu đang nghiên cứu đề xuất cấm sử dụng ống hút nhựa, dao kéo nhựa. Trong khi đó tại Trung Quốc, túi nilon đã bị cấm hoàn toàn, thay vào đó là các loại túi phân hủy sinh học.
Rất nhiều quốc gia châu Phi đã cấm sử dụng hoàn toàn túi nilon hoặc đang xem xét cấm. Tại Kenya, sử dụng và sản xuất túi nilon có thể bị phạt đến 4 năm tù giam hoặc phải nộp tiền phạt.
Hi vọng với những giải pháp ngắn hạn và dài hạn này sẽ dần dần cân bằng và kiểm soát được tình trạng rác thải nhựa tràn lan ô nhiễm hiện nay. Đích đến cuối cùng chỉ đơn giản là thực hiện được 1 mục tiêu duy nhất : “trả lại cảnh quan tự nhiên, bảo vệ các loài sinh vật biển vì một môi trường trong lành, an toàn hơn trong tương lai"./.