(ANTV) - Biến đổi khí hậu những năm qua đã khiến thời tiết ở Trung Đông ngày càng khô hạn. Đặc biệt là Jordan, quốc gia có phần lớn diện tích là sa mạc, cả rừng tự nhiên và nhân tạo chỉ chiếm chưa đầy 1%. Lượng mưa tại đây lại không vượt quá 60% mức trung bình, gây ra tình trạng khan hiếm nước trầm trọng, tác động tiêu cực đến các hệ sinh thái. Nhằm góp phần tìm ra giải pháp cho những vấn đề này, một dự án trồng rừng áp dụng phương pháp tái tạo tầng, tán cây ở ven thủ đô Amman đã được triển khai và tạo ra những ốc đảo xanh giữa thành phố.
Với mong muốn phủ xanh diện tích sa mạc, hạn chế tác động tiêu cực của đô thị hóa, giới chức Jordan lâu nay vẫn khuyến khích các dự án cải tạo hệ sinh thái, trong đó nổi bật là các dự án trồng rừng đô thị theo phương pháp Miyawaki. Lấy tên theo nhà thực vật học Nhật Bản Akira Miyawaki và được phát triển ở Nhật Bản vào những năm 1970, đây là phương pháp trồng tập trung các loài cây bản địa để chúng phát triển nhanh hơn trong môi trường thuận lợi.
Ông Belal Shqarin, Trưởng ban Biến đổi khí hậu – Bộ Môi trường Jordan cho rằng: Thay vì phương pháp truyền thống là trồng đại trà không hiệu quả, phương pháp Miyawaki có thể mô phỏng cách thức hoạt động của thiên nhiên: Lựa chọn những loài cây nào, thành phần đất trồng, mật độ ra sao… đều sẽ được tính toán kỹ càng để đẩy nhanh quá trình sinh trưởng. Nhờ đó trồng 1 khu rừng tương đương 100 tuổi có thể chỉ cần khoảng 10 năm.
Người triển khai trồng rừng theo phương pháp Miyawaki đầu tiên ở Jordan là nữ kiến trúc sư trẻ Deema Assaf. Năm 2017, chị Deema hợp tác với nhà bảo vệ môi trường Nhật Bản Nochi Motoharu, bắt tay vào dự án với hy vọng mang lại màu xanh cho thành phố sa mạc Amman. Trong đó, trọng tâm là vực dậy các loài cây bản địa của Jordan đang có nguy cơ tuyệt chủng. Một số giống cây được trồng lại khi chỉ còn 30-50 cây trên cả nước.
Theo chị Deema Assaf: Trong quá khứ, Jordan đã từng có những khu rừng rậm rạp, những thảo nguyên trải dài với đa dạng sinh học đáng kinh ngạc. Đó là động lực thôi thúc tôi thực hiện dự án này. Tôi có 1 cái nhìn khác về cảnh quan xung quanh mình và thấy được tiềm năng về 1 hệ sinh thái khỏe mạnh nếu không có những tác động tiêu cực từ con người.”
Cuối năm 2018, một gia đình ở ngoại ô thủ đô Amman đã trao tặng toàn bộ diện tích khu trang trại của họ làm địa điểm thử nghiệm. Trong 10 ngày, Deema và Motoharu phatrộn đất để tạo ra kết cấu tối ưu và trồng 380 cây non thuộc 23 loài bản địa như cây dẻ bộp, sồi Aleppo, si và hồ trăn…
Chỉ 2 năm sau, những cây này đã phát triển thành 1 “khu rừng mini” rậm rạp cao tới 3 – 4 m với các tầng, tán khác nhau. Đây cũng là khu rừng Miyawaki đầu tiên của thế giới Ả Rập.
Chị Deema Assaf cũng cho rằng: Thật đáng kinh ngạc khi chứng kiến sự thành công của phương pháp này và những lợi ích mà việc trồng rừng có thể mang lại cho địa phương. Đây là câu chuyện về nỗ lực hồi sinh thảm thực vật và mở ra hy vọng cứu các loài cây bản địa có nguy cơ tuyệt chủng.
Hiện dự án cũng đã bắt đầu thu hoạch hạt giống, gây hàng nghìn cây non trong các vườn ươm để chuẩn bị mở rộng việc trồng rừng ra nhiều khu vực khác của thành phố, đặc biệt là tạo ra các vùng đệm xanh trong đô thị.
Chị Rand Al Nsour, Trưởng bộ phận Cảnh quan mềm – Sở Nông nghiệp Vùng đô thị Amman cho biết: Dự án mang lại rất nhiều lợi ích cho xã hội. Việc xây dựng các vùng đệm cây xanh trong đô thị sẽ giúp các khu dân cư có không khí trong lành hơn, giảm bớt khói bụi, tiếng ồn từ đường phố, nhờ đó sức khoẻ của người dân cũng ngày càng được cải thiện. Cây cối, cảnh quan xanh còn mang lại cảm giác thoải mái, tích cực cho mọi người trong công việc và cuộc sống.
Nhằm kêu gọi sự chung tay rộng rãi hơn, dự án cũng tổ chức các buổi hội thảo và mời tình nguyện viên tham gia quá trình xử lý hạt giống, qua đó giúp họ tìm hiểu, nhận thứcrõ hơn về tầm quan trọng của các loài thực vật bản địa và những nguy cơ đối với hệ sinh thái nếu chúng biến mất.
Dù hành trình với sứ mệnh khôi phục đa dạng sinh học ở Jordan vẫn còn một chặng đường dài, song thành công mà chị Deema cùng các cộng sự đạt được đang truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ ở quốc gia Trung Đông tìm kiếm và thử nghiệm các mô hình mới thậm chí còn táo bạo hơn nhằm phủ xanh sa mạc./.