Vậy thỏa thuận này có ý nghĩa như thế nào với các bên và liệu nó có thể mở ra 1 cái kết sáng sủa cho cuộc khủng hoảng đã kéo dài hơn 8 năm qua tại Syria? Ông Nguyễn Quang Khai, chuyên gia phân tích các vấn đề Trung Đông sẽ cùng bình luận về chủ đề này.

Thỏa thuận giải vây cho vấn đề Syria

Theo thỏa thuận đạt được giữa 2 nhà lãnh đạo Nga và Thổ Nhĩ Kỳ sau hơn 6 tiếng hội đàm tại Sochi, lực lượng vũ trang người Kurd (YPG) sẽ rút lui cách biên giới Syria-Thổ Nhĩ Kỳ ít nhất 30km. Lính biên phòng Syria cùng quân cảnh Nga sẽ thiết lập các điểm kiểm soát để giám sát quá trình rút quân của YPG trong 150 giờ từ trưa 23/10, trước khi các lực lượng Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tuần tra chung dọc theo hành lang an toàn này.

Đặc biệt, thỏa thuận trung thành với nguyên tắc đảm bảo thống nhất chính trị và toàn vẹn lãnh thổ của Syria, kiên quyết đấu tranh chống chủ nghĩa khủng bố, giữ nguyên trạng tại vùng mà Ankara tiến hành chiến dịch quân sự, cũng như thống nhất về việc hồi hương người tị nạn.

Tổng thống Nga Vladimir Putin phát biểu: Mọi sự hiện diện quân sự bất hợp pháp tại Syria phải chấm dứt. Chúng tôi tin rằng sự ổn định lâu dài và bền vững ở Syria chỉ có thể đạt được nếu chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ được đảm bảo.

Sau khi đạt được thỏa thuận, Thổ Nhĩ Kỳ đã tuyên bố chính thức dừng chiến dịch quân sự chống lại người Kurd ở Syria. Giới quan sát cũng đánh giá đây là 1 thành công lớn, là thắng lợi ngoại giao của cả Moskva và Ankara, không đi ngược lại thỏa thuận ngừng bắn trước đó giữa Mỹ và Thổ Nhĩ Kỳ, cũng như thỏa mãn lợi ích và yêu cầu của các bên.

 Cục diện chiến trường Syria sau thỏa thuận Nga - Thổ Nhĩ Kỳ

Có thể thấy, những diễn biến mới đã tạm thời làm dịu nguy cơ leo thang căng thẳng và ngăn chặn “ngọn lửa” xung đột cháy lan ở miền Bắc Syria. Tuy nhiên trên thực tế, khu vực này vẫn tiềm ẩn nhiều nguy cơ khi rõ ràng, thỏa thuận đã có, nhưng việc các bên có tuân thủ thỏa thuận hay không, và tuân thủ đến đâu vẫn còn là 1 dấu hỏi. Bên cạnh đó là tác động khó dự đoán từ sự thay đổi các nhân tổ và cục diện trên chiến trường.

Trong bối cảnh các bên vẫn đang xúc tiến thực thi thỏa thuận vừa đạt được, thì đây đó vẫn còn những cáo buộc về các cuộc tấn công từ cả phía người Kurd lẫn Thổ Nhĩ Kỳ. Dù Mỹ đã rút quân, việc có quá nhiều lực lượng tập trung ở vùng lãnh thổ phía Bắc Syria (từ Nga, Thổ Nhĩ Kỳ, người Kurd đến quân chính phủ Syria, các tay súng đối lập… ) cũng khiến tình hình tại đây khó bình ổn.

Trong khi đó, Đức lại đang đề xuất thiết lập 1 khu vực an ninh do quốc tế kiểm soát, được Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ủng hộ, mà chưa rõ sẽ chồng lấn ra sao với “vùng an toàn” của Ankara.

Khi chiến trường Syria vẫn đang tồn tại “5 phe 7 phái” với mối quan hệ phức tạp và những mâu thuẫn lợi ích cốt lõi với nhau, hiện còn quá xa để nói thế cục Syria đã ngã ngũ. Cuộc khủng hoảng ở quốc gia Trung Đông vẫn còn tiềm ẩn nhiều yếu tố khó lường và con đường tiến tới hòa bình, 1 tương lai do chính người dân Syria quyết định dự báo sẽ còn nhiều gian nan./.