Tội phạm sản xuất, buôn bán tiêu thụ tiền giả tại Việt Nam, diễn ra rất phức tạp thời gian gần đây, nhất là dịp gần tết. Tiền polyme có mệnh giá 200 ngìn đồng và 500 ngìn đồng là hai loại tiền Việt Nam đồng mà các đối tượng tội phạm hay làm giả nhất.

Lúc đầu, tờ tiền giả có thể còn thô sơ, song những năm gần đây, dưới sự hỗ trợ của công nghệ in ấn, dùng mắt thường khó có thể phát hiện được đâu là tiền giả, đâu là tiền thật.

Nhiều loại tiền giả đã đạt đến mức “siêu giả” khi sử dụng các công nghệ in tiên tiến. Song cũng có những cách sản xuất tiền giả đơn giản đến mức khó tin.

Đối với những tên tội phạm, để sản xuất tiền giả không hề khó khăn nếu chúng quyết tâm thực hiện hành vi phạm pháp. Chỉ cần vài cú click chuột thì câu hỏi “làm thế nào để sản xuất tiền giả” sẽ lập tức được giải đáp. Qua các trang mạng xã hội như facebook, zalo, mạng chia sẻ video youtube, các đối tượng như Phạm Văn Quang sẽ dễ dàng tìm mua được nguyên vật liệu như giấy, mực in, máy scan màu, máy ép platic để sản xuất tiền giả.

Vì lòng tham, rất nhiều đối tượng đã tiếp tay cho việc lưu thông tiền giả ra ngoài thị trường. Trong vụ việc sản xuất tiền giả do đối tượng Phạm Văn Quang thực hiện, hai đối tượng là anh em ruột gồm Quàng Văn Tỉnh (sinh năm 2002), Quàng Văn Quỳnh (sinh năm 2003) cùng trú tại xã Nậm Giôn, huyện Mường La đã dùng 2,8 triệu đồng tiền thật, mua 9 triệu đồng tiền giả để đem đi tiêu thụ.

Khi hai đối tượng  Quỳnh và  Tỉnh đang cố gắng đổi tiền giả thông qua việc trả tiền nước tại đường Lê Quang Đạo, quận Nam Từ Liêm thành phố Hà Nội thì bị người dân phát hiện, trình báo công an bắt giữ.

Có thể thấy rằng, thủ đoạn phổ biến của các đối tượng là dùng tiền giả mệnh giá lớn mua một loại hàng hóa giá trị nhỏ như cà phê, nước mía, thuốc lá, xăng... để được trả lại tiền thừa bằng tiền thật. Dịp tết, khách mua hàng gia tăng đột biến, lượng tiền mặt giao dịch trong ngày rất lớn, các siêu thị, cửa hàng phục vụ tết cần đề cao cảnh giác.

Thời gian mà các đối tượng thường thực hiện vào lúc chập choạng tối, hoặc tờ mờ sáng, nơi không đủ ánh sáng để quan sát, kiểm tra tờ tiền. Chúng thường nhắm vào những người buôn bán nhỏ, người già, người bán hàng đang bận rộn, mất cảnh giác, các điểm bán tạp hóa, hàng rong nhỏ lẻ ven đường.

Để người tiêu dùng chủ động phát hiện, không thu nhầm tiền giả, Ngân hàng Nhà nước đã phổ biến rộng rãi đặc điểm của các đồng tiền do Ngân hàng Nhà nước phát hành trên phương tiện thông tin đại chúng. Phổ biến, hướng dẫn cách nhận biết những đặc điểm khác nhau cơ bản giữa tiền thật và tiền giả.

Kinh nghiệm cho thấy, khi đã nắm rõ các đặc điểm của tiền thật thì việc phát hiện tiền giả sẽ dễ dàng hơn. Tuy nhiên, người tiêu dùng cũng cần chủ động phòng, tránh rủi ro khi giao dịch, tránh nhận phải tiền giả. Cần nâng cao cảnh giác đối với các thủ đoạn tiêu thụ tiền giả mà bọn tội phạm thường sử dụng như trong những tình huống nêu trên.