Phạm Ngọc Thảo (40 tuổi, trú xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, TP.HCM), Nguyễn Anh Thư (29 tuổi, trú phường 4, thành phố Vĩnh Long, tỉnh Vĩnh Long) và Nguyễn Danh Hòa (59 tuổi, trú phường Láng Thượng, quận Đống Đa, TP Hà Nội). Đây là ba nhân vật chính trong đường dây tổ chức mang thai hộ vì mục đích thương mại. Riêng Nguyễn Danh Hòa là bác sỹ thực hiện tất cả các thủ thuật liên quan để cả hai phụ nữ này mang thai.

Việt Nam mới cho phép mang thai hộ từ 2014, khi Luật Hôn nhân gia đình 2014 cho phép mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Thực tế cũng có nhiều ý kiến cho rằng, các quy định hiện hành liên quan đến mang thai hộ cũng cần sửa chữa, trong đó có việc quy định hiện hành không cho phép gia đình đã có 1 con và con bị tàn tật nhờ mang thai hộ để sinh con thứ 2, nhưng thực tế nên cho phép và đó là quy định rất nhân văn.

Và khi có nhu cầu, họ sẽ tìm cách thuê mang thai hộ. Đã xảy ra việc mang thai hộ cho người thuê để kiếm tiền, với sự tham gia của cả bác sĩ. Và đây là vi phạm pháp luật.

Quay trở lại vụ án kể trên. Nguyễn Danh Hòa là bác sĩ sản khoa và hiện cộng tác với nhiều bệnh viện khác nhau ở Hà Nội. Bị can Hòa có mở một phòng khám tại nhà nhưng không có giấy phép hoạt động.

Hòa là người trực tiếp dùng thủ thuật hỗ trợ sinh sản. Đối với những người không đủ điều kiện để tạo phôi thai, nhóm này trực tiếp hỗ trợ làm giả giấy tờ để hợp pháp hóa, đưa vào bệnh viện tạo phôi, sau đó đưa phôi đến phòng khám không phép của bác sĩ Hòa đặt vào người mang thai hộ.

Tại căn nhà dùng để dưỡng thai cho các sản phụ trong một vụ án khác. Đường dây tổ chức mang thai hộ nhằm mục đích thương mại do Phạm Thị Huế và Ninh Thị Hải Yến cầm đầu.

Huế khai nhận, khi đối tượng này đang bán hàng tại Trung Quốc thì có quen một người đàn ông họ Dương là giám đốc một bệnh viện Trung Quốc. Huế đã thỏa thuận với giám đốc họ Dương nếu tìm được người Việt Nam sang Trung Quốc mang thai hộ sẽ được số tiền từ 50 đến 60 triệu đồng/người và tiền công chăm sóc người mang thai hộ là 1.000 Nhân dân tệ (tương đương số tiền 3,4 triệu đồng/người/tháng).

Quy luật bất biến của thị trường là có cầu sẽ có cung. Và thực tế nhu cầu “đẻ thuê - mang thai hộ” là có thật và ngày càng phổ biến, công khai hơn. Dù chưa có số liệu điều tra chính thức nào về số cặp vợ chồng có nguyện vọng nhờ mang thai hộ. Nhưng vì đồng tiền vẫy gọi, nhiều cô gái chấp nhận mang thai hộ. Thậm chí họ sẵn sàng xuất cảnh trái phép rồi bán con sang bên kia biên giới.

Theo quy định hiện hành, người mang thai hộ phải là thân thích, họ hàng với vợ hoặc chồng, đã có con, được xác nhận đủ điều kiện của tổ chức y tế và chỉ được mang thai hộ một lần. Trường hợp người mang thai hộ đã có gia đình thì phải được sự đồng ý bằng văn bản của người chồng.

Nhiều người cho rằng, tất cả yêu cầu này là quá khắt khe, không cần thiết bởi vì mục đích nhân đạo thì bạn bè cũng có thể giúp nhau mang thai hộ, hay việc bắt buộc cặp vợ chồng đó phải chưa có con riêng cũng là khắt khe và không cần thiết bởi đứa con riêng đó có thể bị dị tật, hoặc họ vẫn có nhu cầu có con chung. Và một khi đã có nhu cầu, họ sẽ tìm mọi cách lách luật hoặc chạy các thủ tục để có thể sinh con".

Và như thế, cần nới lỏng các quy định khắt khe hiện hành và chỉ cần xác định mục đích của việc mang thai hộ là mục đích nhân đạo thì hồ sơ có thể được xét duyệt.