(ANTV) - 60 năm qua đi kể từ ngày chiếc “Tàu Không số” đầu tiên rời bến, vận chuyển hàng hóa, vũ khí cho chiến trường miền Nam, nhưng những câu chuyện huyền thoại về lòng dũng cảm, mưu trí, về ý chí cách mạng của những người lính hải quân trên con đường Hồ Chí Minh trên biển vẫn có sức thu hút mãnh liệt.
Nói về Đoàn 125 Hải quân, chính tạp chí "Lướt sóng" của Hải quân Ngụy, những năm 60 của thế kỷ 20 từng thú nhận: "Bắc Việt có một lực lượng hải quân vô địch, tàu thuyền của Bắc Việt có thể đi biển trong bất cứ tình huống nào, khi sóng to, bão lớn mới xuất phát, thủy thủ đoàn được rèn luyện dày dạn kinh nghiệm, thành thạo luồng lạch, địa hình". Cuối năm 1961 đến năm 1975, đã có hàng trăm “tàu không số” vượt biển, đưa được nhiều cán bộ, chiến sĩ, chở hàng chục ngàn tấn vũ khí cung cấp kịp thời và có hiệu quả cho quân dân ta ở Nam bộ, khu 6, khu 5 và nhiều địa phương khác, những nơi mà vận chuyển bằng đường bộ khó lòng vươn tới, góp phần to lớn vào thắng lợi vẻ vang của dân tộc.
Đại tá Trần Phong, Nguyên Thuyền trưởng tàu không số nói: Chúng ta chọn vỏ tàu là tàu đánh cá, còn bên trong thì chở vũ khí, tất cả vũ khí đều phải ngụy trang, vì cũng phải chuẩn bị chiến đấu, tháo lắp nòng phủ lưới đánh cá lên, coi như đó là tàu đánh cá, nhìn bên ngoài thì như vậy. Còn đường đi thì rõ ràng là tuyệt đối bí mật rồi, chỉ có người đi mới biết, mà thậm chí trên tàu không phải ai cũng biết.
Những con tàu không số được cấu tạo chắc chắn, khả năng cơ động nhanh, số người tinh gọn, mỗi vị trí đều có thể đảm nhiệm cùng lúc nhiều nhiệm vụ. Tuy nhiên mấu chốt quyết định thành công của mỗi chuyến đi là lựa chọn được người thuyền trưởng, chính trị viên phải rất gan dạ, dũng cảm, là trái tim, khối óc của con tàu.
Đại úy, AHLLVTND Ngô Văn Tân, Nguyên Thuyền trưởng tàu không số nói: Điều kiện đi thì sa bàn không có, bản đồ cũng không. Đi thì đi bằng cách nào, lãnh đạo nói bây giờ chúng ta cố gắng đi cập gần bờ, cuối cùng cũng có la bàn trên mặt đất mình thôi, đeo trên tay này, bản đồ có tập học sinh của Ngụy thời đó có bản đồ Việt Nam làm cơ sở.
Đại tá Trần Ngọc Long, Nguyên Phó Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự chia sẻ: Không ít thủy thủ đoàn phải chiến đấu với địch ngay tại bến tiếp nhận, chiến đấu đến viên đạn cuối cùng để rồi hủy tàu. Mỗi một con tàu không số chở hang vào nam bên cạnh lượng hàng hóa, vũ khí thì mỗi một con tàu luôn luôn gắn với 1 khối bộc phá đủ sức để công phá, phá hủy toàn bộ vũ khí và con tàu. Thủy thủ đoàn sẵn sang hòa vào biển khơi cùng con tàu chứ kiên quyết không để tàu rơi vào tay giặc, kiên quyết không để bị địch bắt sống. Ngay khi chuyến tàu xuất phát thì anh em thủy thủ đoàn xác định được rằng mỗi một chiến sỹ trên tàu không số thì đều là một chiến sỹ cảm tử.
Công tác chi viện đang trên đà thuận lợi, thì ngày 16/2/1965, tàu 143 chở 63 tấn vũ khí vào bến Vũng Rô, Phú Yên bị địch phát hiện. Yếu tố bí mật, bất ngờ đã không còn. Nhưng để kịp thời chi viện cho Miền Nam ruột thịt, từ đầu năm 1966, Đoàn 125 đã được bổ sung thêm các phương tiện mới, các lớp tập huấn hàng hải, cách sử dụng vũ khí và dùng bộc phá hủy tàu cũng như phương thức thả hàng liên tục được tổ chức. Những cung đường mới, xa bờ, qua nhiều vùng biển lạ đã được mở ra để tiếp tục chi viện cho miền Nam.