Đã nhiều năm nay, mỗi khi đêm xuống, chồng chị Nhung lại đóng sập cánh cửa nhà lại, để mong có được chút bình yên cho gia đình mình. Song dường như, đó chỉ là một thói quen, xuất phát từ bản năng tự vệ, trước những mối nguy hiểm thường trực, tác động đến cảm quan, đến thính giác hết ngày này qua ngày khác. Nhưng có những điều, đã trở thành dấu hiệu về một sự bất ổn, đang len lỏi vào cuộc sống, của những người dân như vợ chồng chị Nhung, bên dòng sông Đáy.

Từ thôn Trại Mễ, xã Yên Khang, huyện Ý Yên, tỉnh Nam Định, nhìn sang bên kia sông đáy, người dân ví von rằng, chỉ cần với tay là có thể chạm vào Nhà máy Đạm Ninh Bình tại cụm công nghiệp Khánh Phú, tỉnh Ninh Bình. Nghe thì có vẻ xa xôi, nhưng thực chất, nó được ngăn cách với khu dân cư hơn 150 nóc nhà, chỉ bằng một con sông.

Theo người dân, với khoảng cách như thế, họ đang phải đối mặt với việc ô nhiễm nặng nề bởi tiếng ồn từ nhà máy này. Chúng tôi đã làm một thí nghiệm nhỏ bằng phần mềm đo Đề ci ben, để kiểm chứng điều mà người dân phản ánh. Mặc dù không phải là thiết bị chuyên dụng, song nó cũng cho thấy, tiếng ồn phát ra từ nhà máy đạm ninh bình không hề nhỏ.

Như hàng trăm hộ dân ở đây, gia đình ông Sáng đã phải chịu sự hành hạ tiếng ồn phát ra từ nhà máy đang hoạt động cầm chừng này đã gần chục năm. Sau rất nhiều lần cùng người dân lên tiếng, yêu cầu nhà máy, cần có những biện pháp khắc phục, Tuy nhiên, cuối cùng, ông cũng những người dân ở đây đành sống chung với tình trạng ô nhiễm tiếng ồn. Một sự bất lực, cho những đòi hỏi chính đáng, nhưng đã rơi vào im lặng từ lâu.

Cách nhà máy chừng 1km, gia đình người nông dân này cũng như hàng trăm hộ dân khác, tuy không phải hứng chịu những hệ quả khôn lường từ việc ô nhiễm tiếng ồn. Bởi ở khoảng cách địa lý này, gấp đôi so với thôn Trại Mễ. Tuy nhiên, theo lời ông, khí thải của nhà máy lại chính là khổ nạn mà gia đình ông đang phải hứng chịu.

Ngược thời gian 7 năm trước, nhà máy Đạm ninh bình đã từng gây bức xúc dư luận khi xả thải, gây hiện tượng cá chết hàng loạt trên diện tích 30.000m2 đầm nuôi thủy sản của nhiều hộ nông dân. Vài tháng sau, nhà máy này lại tiếp tục xả thải với mức độ trầm trọng hơn, khiến nhiều con bò của các hộ dân chăn thả cạnh nhà máy lăn ra chết, do nhiễm độc amoni. Kết quả điều tra, xét nghiệm mẫu nước thải tại khu vực cá chết, bò chết, đã cho thấy hàm lượng amoni cao gấp từ 26 – 1030 lần mức cho phép.