Đây chính là một trong những nguyên nhân hàng đầu dẫn đến ô nhiễm không khí. Mới đây, TP Hà Nội đề xuất thí điểm triển khai chương trình "Nghiên cứu thí điểm đo kiểm khí thải và hỗ trợ đổi môtô, xe máy cũ đang lưu hành trên địa bàn TP Hà Nội". Trong đó, nội dung hỗ trợ đổi xe máy cũ đang được dư luận quan tâm. Người dân và chuyên gia đánh giá thế nào về đề xuất này? Nếu thực hiện sẽ cần triển khai ra sao?

Đó là những chia sẻ của người dân trước đề xuất hỗ trợ đổi xe máy cũ của TP Hà Nội. Còn các chuyên gia đánh giá, đây là điều cần thiết để giải quyết bài toán khí thải xe cơ giới. Theo chương trình thí điểm đổi xe cũ lấy xe mới, những chiếc xe máy cũ trên 18 năm tuổi tại Hà Nội nếu không đạt tiêu chuẩn về khí thải có thể được hỗ trợ bằng một khoản tiền tương đượng 2-4 triệu để đổi sang xe mới. Nguồn kinh phí do Hiệp hội Xe máy Việt Nam hỗ trợ.

TS Khương Kim Tạo, nguyên Phó Chánh Văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia cho biết: "Tôi cho rằng đề xuất này là cần thiết bởi mức ô nhiễm không khí hiện nay rất đáng báo động. Việc kiểm soát khí thải sẽ góp phần hạn chế ô nhiễm. Hiện nhiều người dân không quan tâm đến việc bảo dưỡng xe đang hoạt động, khiến phương tiện nhanh xuống cấp, ảnh hưởng chất lượng không khí."

Bên cạnh đó, cũng có những lo ngại về việc sẽ mâu thuẫn với việc hạn chế xe cá nhân và phát triển vận tải công cộng. Tuy nhiên theo ông Trần Hữu Minh – Phó chánh văn phòng Ủy ban ATGT QG, vận tải cá nhân và vận tại công cộng luôn luôn có sự gắn bó chặt chẽ với nhau. Điều quan trọng là luôn luôn phải có tính gắn kết để từ đó mang lại hiệu quả của đề xuất đổi xe máy cũ.

Ông Trần Hữu Minh phân tích: "Chúng ta không cần thiết phải đặt phương tiện cơ giới cá nhân đối đầu với vận tải công cộng. Thực ra đây là 2 mảng có gắn kết chặt chẽ với nhau. Thực ra một chuyến đi của người dân có thể sử dụng cả 2. Như vậy, vấn đề sở hữu không phải vấn đề đáng lo ngại. Ở đây là quản lý tránh việc lạm dụng phương tiện cá nhân."

Cũng theo các chuyên gia giao thông, để thực hiện đề xuất có hiệu quả thì các cơ quan chức năng phải hình thành chính sách rõ ràng trong việc khuyến khích người dân chuyển đổi sang các phương tiện vận tải an toàn hơn, đảm bảo tiêu chuẩn khí thải tốt hơn. Bởi nếu thực hiện hiệu quả đây cũng chính là tiền đề để nhân rộng các giải pháp trên các địa phương khác trên cả nước. Tuy nhiên, song song với đó cũng cần phải ban hành các tiêu chuẩn khí thải đối với xe máy.

Theo chương trình, TP sẽ lựa chọn và lắp đặt thiết bị đo kiểm tại 8 đại lý sửa chữa, bảo dưỡng xe máy trên địa bàn để phục vụ cho việc đo khí thải ở 6 quận gồm Hoàn Kiếm, Cầu Giấy, Đống Đa, Hai Bà Trưng, Hà Đông, Thanh Xuân. Dự kiến, lựa chọn 30 đại lý xe máy trên địa bàn TP để thí điểm chương trình đăng ký tham gia đổi xe máy cũ (sản xuất trước năm 2002) với các cơ chế hỗ trợ khác nhau.