Vanderlecia Ortega dos Santos, hay Vanda, theo cách gọi thân mật của những người hàng xóm, đã tình nguyện tham gia tuyến đầu chống dịch Covid-19 tại thành phố Manaus, của Brazil.

Sâu trong các khu rừng của thành phố, là nơi sinh sống của khoảng 700 gia đình thổ dân. Nơi đây gần như không có đường ống nước và cũng không có điện. Các xe cấp cứu thường từ chối các bệnh nhân đang trong tình trạng nghiêm trọng, bởi sẽ mất rất nhiều thời gian để một xe cấp cứu tuyến trên đến được các bộ lạc. Việc chăm sóc sức khỏe cho thổ dân càng trở thành vấn đề đáng quan tâm hơn khi dịch bệnh Covid-19 lan tới khu vực Nam Mỹ, và vùng Amazon cũng không phải ngoại lệ.

Những thổ dân sống quanh thành phố Maunus bỗng rơi vào cảnh nguy hiểm. Trung tâm chăm sóc y tế quốc gia, Sesai, đã tập trung toàn bộ nguồn lực vào những thổ dân sống trong khu vực bộ lạc đang được bảo tồn. Trong khi , thổ dân tại các khu vực khác gần như bị lãng quên.

Báo cáo từ Sesai cho biết khoảng 10 thổ dân đã thiệt mạng do dịch bệnh Covid-19. Tuy nhiên, số liệu thống kê từ các cơ quan khác cho thấy ít nhất 18 thổ dân đã thiệt mạng, và con số thực tế có thể còn cao hơn nhiều.

Các cơ quan y tế đùn đẩy trách nhiệm chăm sóc các thổ dân cho nhau. Sesai cho rằng các thổ dân cần tới sự chăm sóc y tế từ chính phủ. Trong khi đó, người phát ngôn thành phố Manaus khẳng định sức khỏe của thổ dân là vấn đề liên bang, chứ không phải trách nhiệm của thành phố.

Vanda, vốn sinh ra tại làng Amature, và cô đã chuyển tới Manaus, thủ phủ của bang Amazonas cách đây 10 năm. Cũng tại đây cô đã được đào tạo để trở thành một nữ điều dưỡng.

Trước khi dịch Covid-19 xảy ra, cộng đồng thổ dân đã phải chịu nạn đói. Dịch bệnh cùng lệnh giãn cách xã hội càng khiến kinh tế của người dân nơi đây khó khăn hơn. Những sản phẩm thủ công do các phụ nữ làm ra không có thị trường tiêu thụ. Đàn ông cũng không thể lên thành phố làm việc.

Để giúp đỡ những người dân nơi đây cải thiện cuộc sống, Vanda đã mở một cửa hàng nhỏ tại nhà mẹ của cô. Nơi đây sẽ bày bán các sản phẩm thời trang truyền thống, đặc biệt là những chiếc khẩu trang được làm thủ công bởi các thổ dân.

Những chiếc khẩu trang có dòng chữ “Hãy coi trọng mạng sống của những thổ dân”. Đây cũng là thông điệp y tá Venda muốn gửi tới các cơ quan chức năng ở Brazil.

Các cộng đồng thổ dân trong rừng rậm Amazon đặc biệt dễ tổn thương khi dịch bệnh từ bên ngoài xâm nhập vì họ sống biệt lập, không thường xuyên phải tiếp xúc với các mầm bệnh và vì vậy không có hệ đề kháng như những người dân ở các khu vực phát triển.