(ANTV) - Sự phát triển của nghề câu cá ngừ đại dương không chỉ mang lại giá trị kinh tế cho ngư dân, mà nhiều doanh nghiệp trong chuỗi sản xuất này cũng được hưởng lợi. Mỗi năm Việt Nam xuất khẩu cá ngừ đạt giá trị trên 550 triệu USD.
Và giá trị của con cá ngừ sẽ cao hơn nếu như sản phẩm trong nước đáp ứng các yêu cầu khắt khe từ thị trường. Do đó, Hiệp hội Cá ngừ Việt Nam đang phối hợp với các tổ chức quốc tế, doanh nghiệp, và ngư dân để tiến tới xây dựng nhãn sinh thái Hội đồng Quản lý biển (MSC) cho sản phẩm cá ngừ vây vàng. Để đạt chứng nhận này, bà con ngư dân phải chấm dứt tình trạng đánh bắt rùa biển.
3 tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hoà có nghề câu cá ngừ đại dương lớn nhất nước với khoảng 2.000 tàu cá. Quá trình sử dụng lưỡi câu để đánh bắt cá đã vô tình khiến rùa biểnbị mắc câu. Theo đánh của Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên Việt Nam (WWF - Vietnam), Rùa biển chính thức được liệt kê có nguy cơ tuyệt chủng trong Sách đỏ Việt Nam – vấn đềbảo tồn và quản lý khẩn cấp đang được đặt ra. Trong đó, việc đánh bắt rùa biển từ cộng đồng ngư dân cần được chấm dứt.
Từ năm 2014, Quỹ Quốc tế Bảo vệ Thiên nhiên Việt Nam, Tổng cục Thủy sản, các tỉnh Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, doanh nghiệp và ngư dân phối hợp thực hiện Dự án cải thiện nghề cá (FIP) đối với nghề câu cá ngừ vây vàng. Mục tiêu chính của FIP là thực hiện các biện pháp giảm thiểu tỷ lệ tử vong của rùa biển; cải thiện nghề đánh bắt cá ngừ đểtiến hành thủ tục xin cấp chứng nhận MSC (Hội đồng Quản lý biển). Bên cạnh việc tuyên truyền làm thay đổi nhận thức của ngư dân về rùa biển, dự án còn khuyến khích ngư dân chuyển đổi sử dụng lưỡi câu truyền thống hình chữ J, sang sử dụng lưỡi câu vòng (hay gọi là lưỡi câu chữ C). Lưỡi câu vòng có thể giảm thiểu tới 80% tỷ lệ mắc câu của rùa biển so với lưỡi câu truyền thống, trong khi năng suất, chất lượng đánh bắt cá ngừ là tương đương nhau.
Chi phí cũng như thói quen đánh bắt là trở ngại khiến như dân chưa mạnh dạn tiếp cận với lưỡi câu vòng. Do đó tại Khánh Hòa, sau 2 năm triển khai dự án đã có từ 5 đến 10% tàu sử dụng lưỡi câu vòng. Hiện việc sử dụng lưỡi câu chữ vòng chỉ đang khuyến khích sử dụng. Do đó chính quyền cần có cơ chế, chính sách hỗ trợ ngư dân; thậm chí cần ban hành quy định để ngư dân sử dụng, để lưỡi câu Vòng trở thành xu hướng chủ đạo trong ngành thủy sản.
Đại diện Hiệp hội cá ngừ Việt nam cho biết sẽ tiếp tục cùng với các tổ chức, doanh nghiệp và ngư dân triển khai mạnh mẽ các giải pháp hạn chế đánh bắt rùa biển nhằm hướng đến đạt nhãn sinh thái MSC trong vài năm tới. Đây là hướng đi phù hợp trong tình hình thị trường xuất khẩu gặp nhiều trở ngại về rào cản thương mại như hiện nay. MSC sẽ là “tấm vé thông hành” cho sản phẩm thủy sản của Việt Nam được thâm nhập và mở rộng vào thị trường thế giới, đặc biệt là thị trường châu Âu, Bắc Mỹ, Nhật Bản.