Dưa hấu, mía đường…Thời gian vừa qua, những sản phẩm này bị dư thừa nguồn cung. Nhiều mặt hàng khác cũng ở trong thực trạng này dẫn đến sự xáo trộn cho thị trường nông sản Việt Nam.

Bà Trần Thị Hồng Hạnh, PGĐ Công ty Cổ phần Bông Sen Vàng cho biết: "Nhiều doanh nghiệp  không bán được hàng hoặc bán hàng không hiệu quả là do chúng ta chưa biết cách tạo dựng chuỗi cung ứng, phân phối sản phẩm. Chất lượng có mà không biết làm marketting thì sản phẩm cũng không được tiêu thụ rộng rãi."

Ông Nguyễn Tiến Hưng, Công ty thực phẩm Big Green cho biết: "Xem ra việc lặp đi lặp lại tình trạng giải cứu nông sản, không hẳn do thừa nguồn cung mà còn do sản xuất tốt nhưng bán hàng chưa tốt."

Chuỗi cung ứng trong sản xuất và kinh doanh hiện đại được hiểu là mạng lưới toàn cầu sử dụng để chuyển sản phẩm dịch vụ từ nguyên liệu thô đến khách hàng cuối thông qua việc cấu trúc dòng thông tin, phân phối và tiền. Người dân muốn tham gia thị trường, đặc biệt là thị trường nông sản phải tham gia chuỗi giá trị để tiêu thụ sản phẩm. Giờ đây, người tiêu dùng yêu cầu nhiều hơn về sản phẩm an toàn với thông tin minh bạch trong toàn chuỗi cung ứng, nhưng đây chính là trở ngại khi các doanh nghiệp Việt Nam vẫn còn yếu trong việc xây dựng các chuỗi cung ứng như thế.

Ông Nguyễn Kim Sơn, chuyên gia nông nghiệp cho biết: "Chưa chú trọng xây dựng hệ thống chuỗi cung ứng bài bản là điểm yếu của các doanh nghiệp trong lĩnh vực nông nghiệp hiện nay. Chính điều ày làm giảm sức cạnh tranh của doanh nghiệp trên thị trường rất nhiều."

Ông Nguyễn Văn Nam, Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược Thương hiệu và Cạnh cho biết: "Bước một là sản xuất, bước thứ hai là bán hàng thì bước bán hàng của mình là mình chưa hề tổ chức bán hàng, tức là mình thiếu một cái cầu nối rất quan trọng giữa người sản xuất và người tiêu dùng, mà cầu nối ở các nước nó gọi là chuỗi cung ứng hàng hóa."

Trong hoạt động sản xuất và kinh doanh, sản phẩm được làm ra không chỉ ngày một, ngày hai mà đến được tay khách hàng. Để khách hàng biết đến và lựa chọn, nhà sản xuất cần phải tiến hành một quy trình dài từ khâu ý tưởng, chi phí, nguyên vật liệu, gia công, thành phẩm, quảng cáo, truyền thông, đưa tới các đại lý… rồi mới đến tay người dùng. Để tất cả diễn ra suôn sẻ và nhà sản xuất thu lại lợi nhuận như mong muốn, chuỗi cung ứng cũng như việc vận hành chuỗi cung ứng sao cho hiệu quả là vấn đề cần được quan tâm.

Ông Smatr Kilis, chuyên gia nông nghiệp Bỉ cho biết: "Cần nhất là chính sách phải minh bạch, thuận tiện cho doanh nghiệp, từ đó sẽ tạo môi trường cạnh tranh công bằng và cũng là cơ hội để doanh nghiệp chủ động liên kết tạo thành chuỗi cung ứng bền vững."

Trong bối cảnh nông sản nước ngoài đang ngày càng lấn sâu vào thị trường Việt Nam, có lẽ cần có được số liệu phân tích cụ thể về mức độ chiếm giữ thị phần của nông sản trong nước. Tiến tới dự báo tốt hơn cung – cầu để không thể bỏ qua thị trường nội địa đang có tới hơn 90 triệu khách hàng.

Ông Nguyễn Quốc Toản, Cục trưởng Cục Chế biến và Phát triển Thị trường Nông sản, Bộ NN&PTNT cho biết: "Làm tốt thị trường trong nước là yếu tố nền tảng để phân khúc các quy mô thị trường, chia sẻ và giảm bớt áp lực thị trường. Chính vì vậy, không thể bỏ qua việc xây dựng chuỗi cung ứng để sản phẩm đến gần hơn với khách hàng trong bối cảnh cạnh tranh khốc liệt như hiện nay."

Ông Đào Văn Hồ, Giám đốc trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp cho biết: "Hy vọng Nhà nước sẽ đẩy nhanh chương trình xây dựng hợp tác xã nông nghiệp, góp phần thúc đẩy việc tăng cường năng lực cho các đơn vị sản xuất có nhu cầu tham gia chuỗi giá trị để ổn định thị trường."

Qua khảo sát, các doanh nghiệp đều cho rằng, cơ quan quản lý Nhà nước chỉ cần xây dựng chính sách thiết thực, minh bạch, xóa bỏ những thủ tục rườm ra, làm đầu mối xây dựng các mô hình thí điểm về phát triển chuỗi cung ứng theo cơ chế thị trường và thực hiện quản lý hậu kiểm đúng như mục tiêu đang đề ra, tự khắc thị trường sẽ hình thành chuỗi cung ứng đúng như mong đợi.